اثرات نیمه مزمن نانوذره‌ی اکسید مس بر فاکتورهای خونی و آنزیم‌های پلاسما بچه فیل ماهی دریای خزر (Huso huso)

تولید و استفاده از نانو مواد مهندسی شده در صنایع مختلف بخصوص صنایع حوزه دریای خزر و نفوذ آن از طریق فاضلاب‌های صنعتی به محیط‌های آبی باعث ایجاد نگرانی‌هایی برای سلامت انسان و موجودات آبزی شده است. هدف این مطالعه، بررسی میزان سمیت و ارزیابی اثرات نانوذره اکسید مس (CuO NPs) بر شاخص‌های خونی و آنزیم‌های بچه فیل ماهی دریای خزر به عنوان یک گونه ارزشمند می‌باشد. بچه فیل ماهی با میانگین وزن gr 5 ± 40 پس از تعیین غلظت‌کشنده، در رویارویی با 20 درصد ازLC50-96h نانوذره اکسید مس، به مدت 14 روز در سه تکرار به همراه تیمار شاهد قرار گرفتند. از بچه فیل ماهیان پس از 24، 48، 72، 96 ساعت و هفت و 14 روز خون‌گیری شد. سپس فاکتورهای خونی، پروتئین کل، گلوکز، کورتیزول و آنزیم‌های پلاسما مورد بررسی قرار گرفتند. تحت تأثیر نانوذره‌ی اکسید مس در مقایسه با شاهد تعداد گلبول‌های قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت و لنفوسیت بطور معنی‌داری کاهش و تعداد کل گلبول‌های سفید و نوتروفیل افزایش یافت (05/0>P). آنالیز فعالیت آنزیم‌های متابولیک، نشان‌گر افزایش معنی‌دار آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آلکالین فسفاتاز (ALP)، لاکتات دهیدروژناز (LDH) و آسپارتات ترانس آمیناز (AST) بود. گلوکز و پرتئین تام در اکثر تیمارها و کورتیزول پس از 14 روز، نسبت به شاهد به طور معنی‌داری افزایش یافتند (05/0>P). با توجه به ایجاد تغییرات معنی‌دار در بیش‌تر پارامترهای مورد سنجش، می‌توان نتیجه گرفت که نانوذره‌ی اکسید مس در غلظت به‌کار برده شده، اثرات منفی بر سلامت بچه فیل ماهی دریای خزر دارد.